Το πιο γλυκό ψωμί, Η ανάλυση του παραμυθιού

Φύλλο 1^ο

Προσδιορίζεται ο χρόνος και ο τόπος του παραμυθιού; Ποιες λέξεις χρησιμοποιούνται;

          Ο χρόνος είναι γενικός και αόριστος. Το καταλαβαίνουμε από τη λέξη «κάποτε»

          Ο τόπος επίσης είναι ακαθόριστος, «σ’ ένα μακρινό βασίλειο»

Ποιο πρόβλημα αντιμετωπίζει ο βασιλιάς;

          Το πρόβλημα του βασιλιά είναι η ανορεξία.

Ποιοι προσπαθούν να βοηθήσουν το βασιλιά; Τα καταφέρνουν;

          Το βασιλιά προσπαθούν να τον βοηθήσουν διάφοροι γιατροί, χωρίς να τα καταφέρουν.

Ποιος έρχεται στη συνέχεια να βοηθήσει το βασιλιά; Τι οδηγία δίνει; Είναι σαφής ή μοιάζει με αίνιγμα;

          Στη συνέχεια έρχεται ένας γέρος σοφός. Δίνει οδηγία στο βασιλιά να φάει το πιο γλυκό ψωμί. Η οδηγία δεν είναι σαφής και μοιάζει με αίνιγμα.

Πώς ερμηνεύει την οδηγία ο βασιλιάς; Τι διατάζει;

          Ο βασιλιάς διέταξε τους μαγείρους του να του ετοιμάσουν το πιο γλυκό ψωμί.

Βρίσκει τη θεραπεία στο πρόβλημά του;

          Παρόλη τη ζάχαρη που έβαλαν οι μάγειροι στα ψωμιά που έφτιαξαν, ο βασιλιάς δε θεραπεύτηκε.

Για να θεραπευτεί τι αναγκάστηκε να κάνει;

          Για να θεραπευτεί αναγκάστηκε να ακολουθήσει το γέρο σοφό και να κάνει διάφορες εργασίες-δοκιμασίες, όπως, π.χ. θέρισμα, αλώνισμα, λίχνισμα, άλεσμα, ζύμωμα και φούρνισμα. Στο τέλος, όταν έφαγε από το ψωμί που έφτιαξε ο ίδιος με τόσο κόπο, τελικά θεραπεύτηκε.

Ποια είναι η γλώσσα του κειμένου;

          Η γλώσσα του κειμένου είναι η νέα ελληνική με πολλές λαϊκές λέξεις.

Να εντοπίσετε τις λαϊκές λέξεις και φράσεις.

          έρεβε, λιμπιζόταν, ποδέθηκε, λιοπύρι, έδωκε, ολάκερη, έκαμε, δάρτη, ορμήνεια κ.λ.π.

Σε τι πρόσωπο γίνεται η αφήγηση;

          Η αφήγηση γίνεται σε γ’  ενικό πρόσωπο

Τι είδους αφηγητή έχουμε; γιατί;

          Ο αφηγητής δε συμμετέχει στα γεγονότα, άρα είναι ετεροδιηγητικός.

Ποιοι αφηγηματικοί τρόποι χρησιμοποιούνται στο παραμύθι; (αφήγηση, περιγραφή, διάλογος, σχόλιο)

          Οι αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται στο παραμύθι είναι:

          α) αφήγηση (κάποτε ένας πλούσιος βασιλιάς)

          β) περιγραφή (σε λίγο βγήκαν τα καρβέλια αχνιστά και ροδοκοκκινισμένα)

          γ) διάλογος (- Μήπως κουράζεσαι, βασιλιά μου; - Μα τι λες, γιατρέ μου)

          δ) σχόλιο (ούτε του πουλιού το γάλα που λέει κι ο λόγος)

Υπάρχουν στοιχεία προφορικότητας στο παραμύθι; Αν ναι, να τα εντοπίσετε.

          Στο κείμενο εντοπίζουμε στοιχεία προφορικότητας, π.χ. Κι ο βασιλιάς, παιδί μου…, για να μην τα πολυλογούμε…

Στα παραμύθια συνήθως διακρίνουμε διάφορα στάδια-μοτίβα από τα οποία περνά ο ήρωας:

α) Στην αρχή παρουσιάζεται ένα πρόβλημα.

β) Στη συνέχεια κάποιοι προσπαθούν να το λύσουν, χωρίς όμως να τα καταφέρνουν.

γ) Μετά εμφανίζεται ένα άλλο πρόσωπο που δίνει κάποια συμβουλή.

δ) Στο τέλος ο ήρωας του παραμυθιού περνάει κάποιες δοκιμασίες, και καταφέρνει να λύσει το πρόβλημα.

Στο παραμύθι που διαβάσαμε, αν νομίζετε ότι ο ήρωας περνά από τα παραπάνω στάδια, τότε συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα:

Στάδια εξέλιξης του παραμυθιού
α) Πρόβλημα του ήρωα	Το πρόβλημα του βασιλιά ήταν η ανορεξία του
β) Κάποιοι προσπαθούν να το λύσουν	Προσπάθησαν να το λύσουν πολλοί γιατροί, αλλά δεν τα κατάφεραν.
γ) Εμφανίζεται ένα άλλο πρόσωπο	Τότε εμφανίστηκε ένα άλλο πρόσωπο, ένας γέρος σοφός, που ήξερε από γιατρικά και πρότεινε στον ήρωα ένα γιατρικό, δηλ. να φάει το πιο γλυκό ψωμί.
δ) Δοκιμασίες του ήρωα	Οι δοκιμασίες του βασιλιά που κράτησαν τρεις ημέρες ήταν οι εξής: α) να θερίσει ένα χωράφι με σιτάρι β) να αλωνίσει το θερισμένο σιτάρι γ) να το λιχνίσει δ) να το πάει στο μύλο, για να το αλέσει ε) να το ζυμώσει στ) να το φουρνίσει