Ο φτωχός και τα γρόσια. Η ανάλυση του παραμυθιού

1^ο Φύλλο  (φιλόλογοι)

α) Ποια είναι η γλώσσα του κειμένου;

Η γλώσσα του κειμένου είναι η νεοελληνική με πολλά λαϊκά στοιχεία.

β) Να εντοπίσετε τις λαϊκές λέξεις και φράσεις.

μαθές, αξίνη, γρόσια, πραμάτεια, τσιχ

γ) Σε τι πρόσωπο γίνεται η αφήγηση;

Η αφήγηση γίνεται σε γ’ πρόσωπο.

δ) Τι είδους αφηγητή έχουμε; γιατί;

Ο αφηγητής είναι ετεροδιηγητικός, αφού δε συμμετέχει στα γεγονότα.

ε) Ποιοι αφηγηματικοί τρόποι χρησιμοποιούνται στο παραμύθι; (αφήγηση, περιγραφή, διάλογος, σχόλιο)

Στο παραμύθι χρησιμοποιούνται: η αφήγηση και ο διάλογος

στ) Υπάρχουν στοιχεία προφορικότητας στο παραμύθι; Αν ναι, να τα εντοπίσετε.

Δεν εντοπίζονται στοιχεία προφορικότητας.

2^ο Φύλλο (Ψυχολόγοι)

Πώς νιώθει κάθε φορά ο ήρωας; Για ποιο λόγο νιώθει έτσι;

Στην αρχή ο φτωχός νιώθει χαρούμενος κι ευτυχισμένος. Κάθε βράδυ παρόλο που γυρίζει κουρασμένος από τη δουλειά παίζει με τη λύρα του και χορεύει μαζί με την οικογένειά του.

Όταν έρχεται ο πλούσιος και δίνει στο φτωχό χίλια γρόσια, ο φτωχός έχασε τη χαρά του και το χαμόγελο εξαφανίστηκε από τα χείλη του. Τώρα σκεφτόταν τι να κάνει τα λεφτά που του έδωσε ο πλούσιος.

Στο τέλος του παραμυθιού ο φτωχός είναι και πάλι χαρούμενος κι ευτυχισμένος, αφού στο μεταξύ είχε επιστρέψει τα λεφτά στον πλούσιο. Προτίμησε να είναι φτωχός και χαρούμενος, παρά πλούσιος και στεναχωρημένος.

3^ο Φύλλο (Μελετητές λαϊκών παραμυθιών)

Στα παραμύθια συνήθως διακρίνουμε διάφορα στάδια-μοτίβα από τα οποία περνά ο ήρωας:

α) Στην αρχή παρουσιάζεται ένα πρόβλημα. β) Στη συνέχεια προτείνεται από κάποιον μια λύση

γ) Ο ήρωας του παραμυθιού περνάει κάποιες δοκιμασίες, και καταφέρνει να λύσει το πρόβλημα. Στο παραμύθι που διαβάσαμε, αν νομίζετε ότι ο ήρωας περνά από τα παραπάνω στάδια, τότε συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα:

Στάδια εξέλιξης του παραμυθιού
α) Ποιος έχει πρόβλημα και ποιο είναι αυτό;	Το πρόβλημα το έχει ο πλούσιος καθώς προβληματίζεται για το πώς ο φτωχός απολαμβάνει τη ζωή του, ενώ αυτός που είναι πλούσιος δε χαίρεται καθόλου. Ο φτωχός δεν έχει κανένα πρόβλημα. Η φτώχεια του δεν τον απασχολεί καθόλου.
β) Ποιος προτείνει τη λύση και ποια είναι αυτή;	Τη λύση τη σκέφτεται ο πλούσιος. Δίνει στο φτωχό χίλια γρόσια και περιμένει την αντίδρασή του.
γ) Ποιες δοκιμασίες περνούν οι ήρωες; Κάνουν κάποιες δουλειές, όπως ο βασιλιάς στο παραμύθι «Το πιο γλυκό ψωμί» ή οι δοκιμασίες είναι άλλου είδους;	Ο πλούσιος δεν περνάει καμιά δοκιμασία. Αντίθετα, ο φτωχός έχασε τη χαρά του και όλη τη μέρα σκέφτεται πώς να αξιοποιήσει τα χρήματα που του έδωσε ο πλούσιος. Ο φτωχός δεν κάνει καμιά σωματική δοκιμασία, όπως έκανε ο βασιλιάς στο παραμύθι «Το πιο γλυκό ψωμί». Οι δοκιμασίες του είναι ψυχικές.

4^ο Φύλλο Έστω ότι είστε κοινωνιολόγοι και προσπαθείτε να καταλάβετε μέσα από το παραμύθι ποια είναι η αντίληψη της κοινωνίας για τον πλούσιο και το φτωχό.

α) Ποιος έχει πρόβλημα και ποιο είναι αυτό;

Το πρόβλημα το έχει ο πλούσιος· υποφέρει, γιατί βλέπει το φτωχό κάθε μέρα να διασκεδάζει με την οικογένειά του.

β) Ποιος θα περιμέναμε να έχει πρόβλημα και τι είδους; Αντιθέτως, τι διαπιστώνουμε; Θα περιμέναμε ο φτωχός του παραμυθιού να έχει πρόβλημα εξαιτίας της φτώχειας του.

γ) Τι συμπέρασμα προκύπτει από το παραμύθι για τον πλούτο; Φαίνεται πως η κοινωνία θέλει να πιστεύει ότι οι πλούσιοι, παρόλο που είναι πλούσιοι, είναι δυστυχισμένοι, ενώ οι φτωχοί, παρόλο που είναι φτωχοί, είναι ευτυχισμένοι.

Άρα η αντίληψη της κοινωνίας είναι ότι ο πλούτος φέρνει δυστυχία στους ανθρώπους. Αυτός είναι ένας τρόπος άμυνας της κοινωνίας των φτωχών απέναντι στον πλούτο. Αφού δε θα γίνουν ποτέ πλούσιοι, τουλάχιστο θέλουν να πιστεύουν ότι περνάνε καλύτερα από τους πλούσιους. Αυτή η αντίληψη υπάρχει ακόμη και σήμερα. Γι’ αυτό οι διάφορες σαπουνόπερες της τηλεόρασης με πλούσιους και φτωχούς έχουν τόσο μεγάλη επιτυχία, είτε είναι ελληνικές είτε τουρκικές. Στο τέλος, ο καλός φτωχός κερδίζει τον κακό πλούσιο!!!